Buraka Som Sistema
Dansmuziek manifesteert zich in een breed scala aan intensiteiten: van het rustige heen en weer wiegen en de klassieke R&B-bewegingen tot de subtiele stappen of de verleidelijke heupbewegingen van lovers rock, prachtig in beeld gebracht in de onvergetelijke film Lovers Rock (uit de Small Axe reeks) van Steve McQueen. De iconische scène waarin allen op de dansvloer het nummer Silly Games meezingen, vastgelegd in een ononderbroken shot op een jaren ’70 reggae-feest, illustreert perfect de kalme kant van het spectrum. Aan het andere uiterste vinden we de energieke ritmes van merengue, salsa, en de nog snellere zouk.
Echter, het toppunt van deze energieke zijde was ongetwijfeld de kuduro van Buraka Som Sistema. Deze muziekstijl staat bekend om zijn ongeëvenaarde gebundelde energie, pure vuurkracht, en de totale overgave van de danser tot uitputting volgt. Ze vertegenwoordigden de essentie van Block Party tunes: compromisloze muziek die geen genoegen neemt met de terughoudende, knikkende (Noord-Europese) dansmuziekliefhebber. Het is een alles-of-niets ervaring, een oproep om volledig los te gaan. Met atmosferische, opzwepende vocalen, onnavolgbare ritmes, explosieve beats en opruiende geluiden combineert het het ruige met het harmonische. Buraka’s muziek, die niet voor iedereen weggelegd is, vormt een fusie van stijlen waarin Europese, Afrikaanse en andere culturen samenvloeien. Of het nu je smaak is of niet, Buraka Som Sistema heeft zich onmiskenbaar vanaf de jaren ’00 tot hun uiteenvallen in 2016 stevig op de muzikale wereldkaart gezet.
Buraka Som Sistema
Tackling dance music is unlike any other form of musical analysis. Instead of examining the philosophical topics broached or the complexity and strength of the musical composition, one aspect of dance music remains most important: is it danceable? Does it have a strong beat? Does the artist bring a unique voice to the endless torrent of copycat dance music flooding the airwaves of the world? On song after song, Buraka Som Sistema’s debut LP Black Diamond clearly answers a resounding “yes” to all of these questions. Black Diamond is a dance music opus, the Portuguese answer to France’s Daft Punk and Justice, a perfect blend of African, Carribean, and European techno, all placed inside a genre gaining immense popularity in Portugal: kuduro.
Bron
Achtergrond, geschiedenis van Buraka Som Sistema en hun verbintenis met de stad Lissabon
Veel bewoners van de wijk Buraca in de voorstad Amadora van Lissabon zijn afkomstig uit de voormalige Afrikaanse koloniën van Portugal. Hun muziek, en de wijk, zijn inspiratiebronnen voor Buraka Som Sistema. (bron afbeelding)
Geïnspireerd door de levendige straten van Lissabon en de rijke culturele diversiteit van Amadora, een voorstad bekend als een smeltkroes van immigranten uit de Portugese koloniën, liet Buraka Som Sistema de wereld kennismaken met een explosieve mix van elektronische muziek, kuduro, hip-hop, en drum & bass. De invloed van voormalige koloniën op de muziek in Portugal is aanzienlijk, met name de bijdragen van muziek uit Angola en Cabo Verde. Deze landen hebben een dynamische en productieve muziekscene die zich niet alleen uitstrekt tot ritmes en percussiegebruik, maar ook tot poëzie en taalgebruik in muziek. Het was in deze omgeving dat de bandleden opgroeiden naast leeftijdsgenoten van verschillende achtergronden, van Kaapverdië tot Brazilië, elk met hun eigen muzikale voorkeuren. Deze mix van invloeden is cruciaal geweest in de vorming van de band, die streefde naar een geluid dat zowel vernieuwend als diepgeworteld in hun multiculturele achtergrond was.
Het debuut van Buraka Som Sistema in de Lissabonse Club Mercado markeerde het begin van een fenomeen. Hun muziek, een ongehoorde mix van traditionele Afrikaanse ritmes en moderne elektronische beats, zorgde voor een ongekende energie op de dansvloer. Dit was muziek die mensen letterlijk uit de kleren kreeg, een plek waar zweet, dans en de pure vreugde van muziek samenkomen in een magische ervaring. Hun optredens werden een ruimte waar de conventionele grenzen van muziekgenres en culturele identiteiten vervaagden, en een nieuwe, universele vorm van expressie ontstond.
Na de opmars vanuit Lissabon kregen zij wereldwijd aandacht gekregen voor hun energieke liveoptredens en diepe baslijnen. Hun muziek, een levendige mix die herinnert aan de energie van rock- en punkconcerten, had de kracht om publiek over de hele wereld – van Tokio tot Maputo – in zijn greep te houden. Het Buraka (naar de wijk Buraca) Som Sistema collectief, bestaande uit DJ Riot, Andro Carvalho aka “Conductor”, Karla Rodrigues aka “Blaya” – de expressieve frontvrouw met een explosieve podiumaanwezigheid -, Kalaf Angelo en J-Wow. vertegenwoordigde de ultieme globalisering van muziek, met leden die wortels hebben in diverse culturen, van Cubaans-Angolees tot Braziliaans-Portugees. Maar met stevige wortels in de stad Lissabon, waar ze lokaal talent promoten via hun label Enchufada en evenementen. In hun kielzog volgden andere kuduro artiesten zoals DJ Marfox, Batida, Dizona Crew, en Octapush die nieuwe geluiden buiten de voorsteden van Lissabon naar een breder publiek brachten.
De invloed van voormalige koloniën op de muziek in Portugal is aanzienlijk, met name de bijdragen van muziek uit Angola en Cabo Verde.
Muziekstijl en invloeden op Buraka Som Sistema
Hun geluid, een innovatieve fusie van kuduro, elektronische muziek, drum and bass, en hip-hop werd door de New York Times gekenschetst als “The opposite of fado” Fado vertegenwoordigt inderdaad de ultieme traditie binnen de Portugese cultuur, gekenmerkt door melodische melancholie, uitgevoerd op de viola of gitaar. Geïnspireerd door het Latijnse ‘fatum’, wat lot betekent, verweeft fado vaak thema’s van lot en verlies in zijn liederen. In veel opzichten staan deze twee muzikale uitdrukkingen inderdaad als tegenpolen tegenover elkaar.
(bron afbeelding)
Echter, wat de observatie van de New York Times tegenspreekt, is dat zowel de oorsprong van fado als de dansmuziek van Buraka Som Sistema hun wortels hebben in de onderdrukte klassen van de Lissabonse samenleving. Beide muziekstijlen delen een gemeenschappelijke grondslag in het tot uitdrukking brengen van de levens en uitdagingen van hun gemeenschappen. Er is dan ook duidelijk veel van deze gedeelde pijn en ervaring voelbaar in de muziek van Buraka Som Sistema, ondanks de muzikale verschillen die hen op het eerste gezicht zouden scheiden.
Daarnaast kregen de leden van Buraka Som Sistema in Amadora een eclectische opvoeding, waarbij schoolbanken gedeeld werden met leeftijdsgenoten die uiteenlopende muzikale smaken hadden, van Soundgarden tot Funana, legde de basis voor wat Buraka Som Sistema zou worden. Hun muziek is geboren uit de wens om anders te zijn, om invloeden uit hun omgeving te verzamelen en iets geheel nieuws te creëren.
De band beschrijft hun stijl als ‘AfroPunk’, een term die de hybride aard van hun muziek belicht: een mix van Afrikaanse elektronische muziek en westerse elektronische muziek. Deze benadering, waarbij niet strikt vastgehouden wordt aan één specifiek genre, heeft Buraka Som Sistema in staat gesteld om een geluid te ontwikkelen dat zowel chaotisch als harmonieus is, en dat de grenzen van muzikale expressie verlegt. Hun vermogen om kuduro te mengen met elementen van wereldwijde elektronische muziek was hun onderscheidende kracht. En wat is kuduro? Kuduro vindt zijn oorsprong in Angola. Het ontstond uit de combinatie van Afrikaanse ritmes met genres zoals soca en calypso, en nam later elementen van Europese muziekstijlen op, naarmate deze meer invloed uitoefenden op Angolese muzikanten. Kuduro is dus niet zozeer een wereldmuziekgenre dat zich afzet tegen de westerse cultuur, maar eerder een versmelting van westerse dansmuziek met de percussieritmes uit Afrika.
Kuduro danser (bron afbeelding)
De band heeft altijd de kunst van het ‘diggen’ omarmd, een term bekend uit de hiphopgemeenschap, waarbij artiesten door oude platenverzamelingen graven op zoek naar de perfecte sample. In plaats van zich te beperken tot vinyl en stoffige opnamen, richt Buraka Som Sistema zich op het heden en de toekomst, op zoek naar nieuwe en opwindende lokale scènes over de hele wereld. Deze zoektocht heeft hen geleid tot de ontdekking van genres als Changa Tuki uit Venezuela, een bewijs van hun toewijding aan muzikale innovatie en hun verlangen om onbekende geluiden voor een breder publiek toegankelijk te maken.
In een gesprek met Thomas Kiebl benadrukken DJ Riot en Conductor hoe globalisering en het internet essentieel zijn geweest voor de vorming en het succes van hun muziek. Ze zien zichzelf als producten van het internettijdperk, met MySpace als het platform waarop ze wereldwijde bekendheid verwierven. Urenlang speuren ze Soundcloud-pagina’s af en bekijken ze YouTube-video’s met dansmuziekmanifestaties van over de hele wereld. Hun creatieve proces draait om het verkennen van ritmes en muziekgenres waaraan ze zijn blootgesteld en die nog niet prominent aanwezig zijn in de clubs waar ze doorgaans spelen. In een gesprek met Sara Skolnick deelt Kalaf van Buraka inzichten over deze inspiratiebronnen variërend van tarraxinha tot changa tuki, en de lokale scene die hen een thuisbasis biedt om te experimenteren. Hun geluid, een mix van diverse elektronische genres zoals reggaeton, moombahton, kizomba, kwaito, azonto tot changa tuki, wordt omschreven als globale clubmuziek. Dit weerspiegelt de diverse achtergronden van de groepsleden en hun benadering om ongebruikelijke genres te mengen met de gangbare regels van de dansvloer.
Het idee dat hun muziek als ‘wereldmuziek’ wordt bestempeld, roept gemengde gevoelens op. Ze benadrukken dat, hoewel hun muziek wortels heeft over de hele wereld, het hart van hun creaties in Lissabon ligt, in het centrum van Europa. Dit weerspiegelt hun benadering van muziek maken: het samenbrengen van diverse invloeden in een organisch proces dat resulteert in iets unieks en vernieuwends.
De leden van Buraka Som Sistema spreken ook over de veranderende perceptie van Afrika en hoe de urbanisatie en muzikale innovaties bijdragen aan een nieuw beeld van het continent. Kuduro, een genre dat in de jaren negentig in Angola ontstond, wordt gezien als een voorbeeld van deze veranderende percepties. De muziek en dans van Kuduro zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, en deze synergie is een essentieel onderdeel van wat het genre zo speciaal maakt.
Hun elektrische liveoptredens zijn ontwikkeld met de gedachte aan hoe hun muzikale helden zouden optreden onder vergelijkbare omstandigheden. Ze benaderen elk optreden alsof het hun laatste is, wat resulteert in intense en wilde shows.
Zoals gezegd zijn de invloeden op hun muziek zijn enorm veelzijdig en divers en zijn echt veel te veel om op te noemen. Er blijken wel echt een paar invloeden die er uitspringen of in ieder geval een beeld geven van hun veelzijdigheid, De band noemt Paul Simon’s “You Can Call Me Al” van zijn legendarische album ‘Graceland’ als nummer als een algemene favoriet, wat wijst op de invloed van Paul Simon’s album met zijn rijke Afrikaanse muzikale texturen op hun werk. Dit nummer symboliseert de cyclische aard van muziek en culturele invloeden, iets wat centraal staat in de ethos van Buraka Som Sistema.
Paul Simon kreeg veel kritiek voor het maken van Graceland, vanwege de apartheid die toen gaande was. Maar het bleek een gouden greep
Er zijn weinig nummers die zo hard knallen als The Prodigy’s ongeevenaarde “Breathe” , een kunststukje in veel opzichten, een nummer van totale overgave en het ultieme rave gevoel. Dit nummer illustreert de invloed van de jaren ’90 elektronische muziekscene op Buraka, met een nadruk op energieke beats en rauwe synthesizers.
Uit dezelfde periode stamt een andere invloed, Rage Against the Machine: “Township Rebellion” – De invloed van rock en de politiek geladen teksten van Rage Against the Machine’s altijd uitgesproken Zack de la Rocha weerspiegelen Buraka Som Sistema’s interesse in maatschappelijke thema’s.
Een kuduro rechtstreeks uit Angola van DJ Du Marcel , heel duidelijke invloed op hun eigen geluid.
Zomby: “Strange Fruit” – Dit nummer weerspiegelt de experimentele en elektronische invloeden die resoneren met Buraka Som Sistema’s voorliefde voor vernieuwende geluiden
Doorbraak en andere releases
Buraka Som Sistema’s muzikale reis begon met de lancering van “From Buraka to the World” in 2006, oorspronkelijk een EP die later werd uitgebreid tot een album met extra tracks. Dit debuut legde de fundamenten voor wat een indrukwekkende verkenning van genre-overschrijdende geluiden zou worden.
Met “Black Diamond” in 2008 kreeg de band internationale erkenning voor de manier waarop het album de kuduro-genre op het wereldtoneel introduceerde. De samenwerking met M.I.A. op de single “Sound of Kuduro” was een katalysator die niet alleen de band, maar ook M.I.A. zelf, positioneerde als voorlopers van een nieuwe muzikale beweging. Dit album werd geprezen voor zijn innovatieve geluid en de manier waarop het traditionele ritmes fuseerde met eigentijdse elektronische muziek. Nadat Buraka Som Sistema hiermee definitief doorgebroken waren werden ze ook wel het “Portugese antwood op Daft Punk” genoemd.
De release van “Kalemba (Wegue-Wegue)” volgde, een nummer dat niet alleen de hitlijsten bestormde maar ook het publiek wereldwijd kennis liet maken met de aanstekelijke energie van kuduro. De levendige liveoptredens en de onweerstaanbare feestsfeer die Buraka Som Sistema op het podium bracht, versterkten hun reputatie als een van de meest opwindende live-acts in de elektronische muziekscene.
Kalemba (Wegue-Wegue) typerend voor de sound van Buraka Som Sistema
Met “Komba” in 2011 verdiepte Buraka Som Sistema hun muzikale exploraties, waarbij ze de kuduro-stijl naar nieuwe hoogten tilden door deze te vermengen met invloeden uit Lissabon en Luanda. Het album werd omarmd door fans en critici die de band prezen voor hun vermogen om authentieke geluiden te mengen met universele muzikale thema’s, waardoor een brug werd geslagen tussen verschillende culturen en gemeenschappen.
Buraka Som Sistema – Hangover (BaBaBa) een van de meest intense dansvloer nummers ooit gemaakt.
De introductie van de zouk bass sound in hun baanbrekende Boiler Room set in 2013 toonde Buraka’s voortdurende invloed op de globale muziekscene aan, door nieuwe experimenten met tempo en ritme aan te moedigen. Deze innovatie werd enthousiast ontvangen door het muziekminnend publiek, die de frisse benadering van Buraka van bestaande muziekgenres waardeerden.
Buraka Som Sistema’s DJ set op Boiler Room
Hoewel hun laatste album ‘Buraka’ uit 2014 misschien niet dezelfde commerciële impact had als eerdere releases, markeerde het een moment van reflectie en volwassenheid voor de band. Het muziekminnend publiek waardeerde dit album voor de verdieping en de muzikale wijsheid die het uitstraalde, een getuigenis van de band’s toewijding aan het creëren van muziek die zowel vernieuwend als diepgeworteld is in hun culturele erfgoed.
Door hun carrière heen heeft Buraka Som Sistema de grenzen van muzikale genres verlegd en een unieke stempel gedrukt op de wereld van de elektronische muziek. Hun nalatenschap is er een van innovatie, culturele samensmelting en de onstuitbare kracht van ritme en dans.
Samenwerkingen, invloed en hun heden en toekomst
In de tijd dat Buraka Som Sistema bestond hebben zij zich altijd open gesteld voor het werken met anderen, en heeft dit zelfs als een belangrijk doel gezien. Onder hun samenwerkingen bevinden zich Angolese MC’s zoals Saborosa en Puto Prata, naast internationaal erkende artiesten zoals de in het VK gevestigde muzikant M.I.A. De aandacht van M.I.A. en Diplo in 2007 was een keerpunt voor de groep, waardoor hun succes op het wereldpodium werd versterkt en leidde tot een van hun meest iconische singles, “Sound of Kuduro”, uitgebracht in 2008.
Wat Buraka Som Sistema zo uniek maakte, is hun vermogen om hun muzikale erfgoed – een mix van Afrikaanse, Portugese en wereldwijde invloeden – te combineren met hun passie voor het heden en de toekomst van muziek. Hun werk is niet alleen een viering van culturele diversiteit maar dient ook als een brug tussen verschillende muzikale werelden, van de krottenwijken van Luanda tot de clubs van Lissabon en ver daarbuiten.
Auteur: Miles Niemeijer
Miles is een cultureel ondernemer die graag nieuwe contacten legt en zijn netwerk benut om de muziekwereld te verkennen. Hij helpt mensen met plezier de magie van muziek te ontdekken.
